ANNO CHRISTI 1213.

Ex Regefto

Innocentii 'II.

lib.16.epift.34.

Ex Regefto

Innocenti III.

lib. 16.epift.33.

Ex Regefto
Innocentii II'.
Lib.16. epift.34.

fancti Stephani in Calio monte prefbyterum car- A
dinalem, apoftolicæ fedis legatum, virum utique
probata honeftatis & fidei, deftinamus, merito fuæ
probitatis fpeciali gratia nobis acceptum : per apo-
ftolica vobis fcripta mandantes, quatenus cum vice
noftra, immo potius vice Chrifti, devote fufcipere,
ac honefte tractare curetis, ipfius falubribus monitis
& mandatis humiliter intendentes, præfertim in iis
quæ pertinent ad fubfidium terræ fanctæ. Nos
enim, quod fuper his & aliis ad fuæ legationis offi-
cium pertinentibus provida deliberatione ftatuerit,
præcipimus inviolabiliter obfervari : concedentes
eidem, ut evellat & deftruat, ædificer atque plan-
tet, quæ fibi evellenda & deftruenda, ædificanda
occurrerint & plantanda. Datum, &C.

Roberto tituli S. Stephani in Calio monte
prefbytero cardinali, Apoftolicæ
fedis legato.

Τ

UT efficacius poffis intendere ad fubfidium ter

ræ fanctæ, præfentium tibi auctoritate concedimus, ut iis, qui ad tuam vocationem devote convenerint ad audiendum verbum falutiferæ crucis, de injunctis fibi pœnitentiis vice noftra certam valeas indulgentiam impertiri. De torneamentis autem hoc tibi duximus concedendum, ut de virorum prudentum concilio falubriter ftudeas, quod terræ fanctæ utilitati fecundum Deum videris expedire. Datum, &c.

Illuftri Regi Francorum.

B

ANNO

1213.

eis potius gloriandum: cum id quod in præfenti eft momentum & leve tribulationis hujufmodi, fupra CHRISTI modum in fublimitate pondus æternæ gloriæ operetur; nec fint condigna paffiones hujus temporis ad futuram gloriam revelandam in illis qui pro Chrifti nomine patiuntur. Propter quod apoftolus fibi placebat in infirmitatibus fuis, in contumeliis, in neceffitatibus, in perfecutionibus & anguftiis, quas fuftincbat pro Chrifto; & cum infirmabatur, tunc maxime potens erat: fciens quod virtus in infirmitate. perficitur, & quod licet per eam homo corrumpatur exterior, interior tamen per eamdem jugiter renovatur. Timentibus enim Deum omnia cooperantur in bonum; qui fuos non folum de tribulationis anguftia liberat, fed etiam in ipfa tribulatione dilatat: ut quafi meridianus fulgor confurgat eis ad vefperam ; &, cum fe confumptos putaverint, ut lucifer oriantur. Benedicas igitur Deo & Patri Domini noftri Jefu Chrifti, qui te in omni benedictione fpirituali fecundum gratiæ fuæ divitias benedixit; & ut effes immaculatus in confpectu ipfius, dedit tibi ut non folum credas in Chriftum, fed ut pro Christo etiam patiaris. Porta ergo, cariffime frater, in corpore tuo ftigmata Jefu Chrifti,per quem mundus tibi crucifixus eft, & tu mundo: ftabilis efto, & adverfus mundanas adverfitates immobilis, abundans in opere Dei, femper fciens quod labor tuus non eft inanis in Domino: & ficut in te Chrifti paffiones abundant, ita & per Chriftum abundet conC folatio tua: qui te fupra id quod potes non patietur tentari, fed faciet in ipfa tentatione proventum, ut valeas fuftinere: cum jam ipfo docente didiceris, in quibus es effe fufficiens; & cum Apoftolo scias fatiari, fcias & efurire, & abundare, & penuriam pati, ac poffis in eo qui te confortat, omnia tolerare. Fivit ille qui teftis eft in cælo fidelis, cujus fuper hoc deles quoque ab infidelibus in captivitate detentos teftimonium fecure poffumus invocare. Adeo quip- fedulis exhortationibus corrobora & confirma, ne pe regni tui exaltationem diligimus, privilegiata deficiant in tribulationibus fuis: fed cogitantes in femper opera commendantes quæ procefferunt de luctu victoriam, & præmium in labore, bonum ceripfo, quod æquanimius, ecclefiæ Romanæ, quam taimen certare non definant, & fidem fervando curipfi regno, fuftineremus magnum aliquid adverfita- fum feliciter confummare; ut de reliquo coronam tis accidere, cum facilius hæc quam illud ab immi- juftitiæ merito valeant exfpectare, quam reddet eis nenti poffet periculo liberari. Ut ergo fuper hoc in illa die Dominus juftus judex: fcientes quod nos amplius fecurus reddaris & certus, mittimus ad D ad liberationem eorum, ftudium diligens & operam tuam regalem præfentiam dilectum filium noftrum efficacem, fi defuper datum fuerit, fatagimus adhiR. tituli fancti Stephani in Calio monte prefbyte- bere. Denique ad tuam duximus notitiam perferenrum cardinalem, apoftolicæ fedis legatum, virum dum, quod cum inter omnia defiderabilia cordis utique probatæ honcftatis & fidei: qui ea, quæ ple- noftri duo in hoc fæculo principaliter affectemus: nius accepit a nobis,expreffius tibi referat viva voce: ut ad recuperationem videlicet terræ fanctæ, ac referenitatem tuam monentes, & exhortantes in Do- formationem univerfalis ecclefiæ valeamus intendemino, quatenus eum recipias, & honefte pertractes, re cum affectu: hoc, ad exfequendum prædicta, de ipfius acquiefcendo falubribus monitis & confiliis fratrum noftrorum confilio providimus faciendum; propter Deum. Datum, &c. ut fcilicet, quia hæc univerforum fidelium communem ftatum refpiciunt, generale concilium juxta prifcam fanctorum patrum confuetudinem convocemus opportuno tempore celebrandum : in quo ad exftirpanda vitia & plantandas virtutes; corrigendos exceffus, & reformandos mores, eliminandas hærefes, & roborandam fidem, fopiendas difcordias, & ftabilendam pacem, comprimendas oppreffiones, & libertatem fovendam, inducendos principes & populos Chriftianos ad fuccurfum & fubfidium terræ fanctæ tam a clericis quam laïcis im

Uam fincerum dilectionis affectum erga te, ac

Qilium tuum & regnum Francia habeamus, no

In eodem modo, nobili viro Ludovico cariffimi in Chrifto filii noftri Philippi regis Francorum illuftris primogenito.

In eodem modo, nobili mulieri Blanca uxori nobilis viri Ludovici in Chrifto filii noftri illuftris regis Francorum primogeniti.

Patriarchæ Alexandrino.

quas aliquoties tua nobis fraternitas

E

Edeftinavit, & aliis quoque indiciis, cognovimus pendendum, cum ceteris que longum effet

evidenter, te non folum ad facrofanctam Romanam
ecclefiam matrem tuam, verum etiam ad perfonam
noftram fpecialiter devotionem habere debitam &
devotam. Propter quod habentes te in vifceribus
caritatis, tibi compatimur in tribulationibus quas
pateris & preffuris:quamquam & tibi & nobis fit in

per fingula numerare, provide ftatuantur inviolabiliter obfervanda: circa prælatos & fubditos, regulares & sæculares, ad divini nominis gloriam & honorem, remedium & falutem animarum noftrarum, ac profe&tum & utilitatem populi Chriftiani: patriarchis,& archiepifcopis, & epifcopis, per univerfas fere Chri

ANNO CHRISTI 1233.

Ex Regefto

Inocenti III.

A

ftianorum provincias conftitutis per fcripta noftra
mandantes, ut fe taliter ftudeant præparare, quod a
præfentis Dominicæ incarnationis millefimo ducen-
tefimo tertiodecimo anno ufque ad duos annos &
dimidium, præfixis fibi
pro termino Kalendis No-
vcmbris, noftro fe confpectui repræfentent cum mo-
deftia & cautela : ita quod qui canonica forte præ-
peditione detenti, perfonaliter venire nequiverint,
aut remanferint pro Chriftianis minifteriis exercen-
dis, idoneos per fe dirigant refponfales. Quia igitur
in tanto negotio tuam defideramus habere præfen-
tiam, fraternitatem tuam rogamus diftrictius & mo-
nemus, per apoftolica tibi fcripta mandantes, qua-
tenus fi fieri poterit, perfonaliter ad præfentiam no-
ftram accedas termino fuprafcripto: quod fi forfan
venire nequieris, faltem aliquem virum idoneum
pro te ad concilium mittere non poftponas. Tu de-
nique, venerabilis frater in Chrifto, tuarum nobis
apud juftiffimum judicem & piiffimum patrem ora-
tionum impertire fuffragium, quo plurimum indi-
gemus.

nam, per quam divinæ fentiant medicinæ virtutem.
Licet autem dura Saracenorum perfidia non confue-
verit humilibus Chriftianorum precibus emolliri : ut
tamen ille noftram humilitatem refpiciat, qui fuper-
bis refiftit, humilibus vero dat gratiam: de virorum
prudentum confilio, divinum præ oculis timorem
habentium, Soldanum Damafci & Babyloniæ, qui
hereditatem Chrifti detinet occupatam, apoftolicis
providimus litteris humiliter præmonendum, fe-
cundum formam quam in ipfis litteris videbis ex-
preffam. Nam & difpofitionibus noftris auditis, quæ
utinam eum poffent omnino latere, fortaffe omni-
potens Deus fuum in eum terrorem immittet; & be-
nigne rogatus oftendet facere fe fpontaneum, quod
dure compulfus facturum fe putaret invitum. Unde
volumus, & mandamus, quatenus cum nuntiis no-
ftris viros providos & fideles ad cum facias defti-
nari; qui apud ipfum, noftrum ftudeant promovere
mandatum. Interim autem cariffimum in Chrifto

B

filium noftrum Joannem Hierofolymitanum regem
illuftrem, & tam Hofpitalis quam Militia Templi
fratres,cum peregrinis pariter & indigenis,ad defen-

Alberto Hierofolymitano patriarchæ, Apo- fionem & cuftodiam hujus terræ prudenter moneas,

ftolicæ fedis legato.

Ium & fanctum propofitum, quod de fubvenPlum tione terræ fanctæ, pro communi falute, Deo 46.16. epift.36. infpirante concepimus, & perducere fatagimus ad effectum, ex generalibus litteris ad univerfas pæne Chriftianorum provincias deftinatis, quarum tibi tranfcripta dirigimus, intelliges manifefte: fuper quo, tanto pleniori gaudio hilarefces, quanto profecto id ardentiori defiderio affectafti. Ne vero deteftabilis converfatio quorumdam inhabitantium terram ipfam,hujus falutaris exfecutionem propofiti aut impediat aut retardet; cum Deum fuis nefandis operibus non ad indulgentiom provocent, fed ad iram: cariffimam nobis tuæ fraternitatis prudentiam obfecramus in Domino, quatenus more prudentis medici ad letalem eorum plagam curandam diverfis experimentis utaris,cofque ftudeas ad veram pœnitentiam revocare; fi forte falubribus acquiefcendo confiliis, divinæ virtutis accipiant medici

& inducas, ne (quod avertat Dominus) ei quidquam adverfi valeat evenire, divino femper auxilio invocato. Quia vero tuam nobis præfentiam ad hoc falutare propofitum exfequendum valde credimus neceffariam,immo quam maxime fructuofam:fraternitatem tuam rogandam duximus & monendam,per Capoftolica tibi fcripta mandantes: quatenus,fi videris poffe fieri abfque gravi difpendio terræ fanctæ, præfixum ad univerfale concilium celebrandum, quam cito poteris, fatagas prævenire terminum : ducens aliquos viros tecum in confilio providos,& in commiflo fides, qui plene noverint circumftantias caufarum & rerum, temporum & locorum ; quibus undique circumfpectis ad deliberationem hereditatis Dominica utilius intendere valeamus. Tu denique, venerabilis frater in Chrifto, tuarum nobis, apud juftiffimum judicem & piiffimum patrem, ora tionum impertire fuffragium, quo plurimum indigemus.

Eft & ad Ducem Venetorum epiftola 35. lib. 16. epiftolarum Innocentii III.

ANNO

CHRISTI

1213.

Eft in Regefte

Innocenti III.

lib.19 epift.17.

DECRETA

GENERALIS CONCILII

LATERANENSIS IV.

Sub Innocentio Papa III.

TITULI CAPITULORUM.

1. De fide catholica.

11. De errore abbatis Joachim.

III. De hæreticis.

IV. De fuperbia Græcorum contra Latinos.

v. De dignitate patriarcharum.

VI. De conciliis provincialibus.
VII. De correctione exceßuum.
VIII. De inquifitionibus.

1x. De diverfis ritibus in eadem fide.
x. De pradicatoribus inftituendis.

D x11. De communibus capitulis monachorum.
XIII. De novis religionibus prohibitis.
XIV. De incontinentia clericorum punienda.
xv. De arcenda ebrietate clericorum.
XVI. De indumentis clericorum.

XVII. De comeffationibus prælatorum, & negligen-
tia eorum fuper divinis Officiis.

XVIII. De judicio fanguinis & duelli clericis in-
terdicto.

XIX. Ne ecclefia mundanis fupellectilibus exponan

tur.

xx. De chrifmate & Euchariftia fub fera confer

ANNO CHRISTI 1215.

ANNO CHRISTI

1215.

Ex cod. Mazarinao, qui ejufdem ætatis effe creditur atque ipfum Concilium. In

cent ecclefiis.

ANNO I

CHRISTI 1215.

XXI. De confeffione facienda, & non revelanda a A XLIV. Quod conftitutiones principum non præjudi-
facerdote, faltem in pafcha communicando.
XXII. Quod infirmi prius provideant anima quam
corpori.

XXIII. Quod ecclefia cathedralis vel regularis ultra
tres menfes non vacet.

XXIV. De electione facienda per fcrutinium vel com-
promißum.

xxv. Quod electio facta per facularem poteftatem
non valeat.

XXVI. De pœna indigne confirmantis electionem.
XXVII. De inftructione ordinandorum.
XXVIII. Quod compellantur cedere qui poftulave-
runt licentiam cedendi.

XXIX. Quod nullus habeat duo beneficia cum cura

annexa.

xxx. De idoneitate inftituendorum in ecclefiis.
XXXI. De filiis canonicorum non inftituendis cum
patribus.

XXXII. Ut patroni competentem portionem dimit-
tant clericis.

XXXIII. De procurationibus non accipiendis fine
vifitatione.

XXXIV. De fubfidiis non gravandis fab pratextu
fervitii alicujus.

xxxv. De caufa appellationis exprimenda.
XXXVI. Quod judex poffit interlocutoriam & com-
minatoriam fententiam revocare.

XXXVII. De litteris non impetrandis ultra duas
diatas, & fine fpeciali mandato.
XXXVIII. De fcribendis actis, ut probari poffint.
XXXIX. De reftitutione danda contra poßeßorem,
qua non rapuit ipfe.

XL. De vera poßeffione.

XLI. De continuatione bona fidei in omni prafcri-
ptione.

XLII. De faculari juftitia.

XLIII. Ne fine caufa clericus fidelitatem laïco fa

ciat.

B

XLV. Patronus, qui clericum ecclefiæ occiderit vel
mutilaverit, jus patronatus amittit.
XLVI. De talliis a clericis non exigendis.
XLVII. De forma excommunicandi.
XLVII. De modo recufandi judicem.
XLIX. De pœna excommunicantis injufte.
L. De reftricta prohibitione matrimonii.
LI. De pœna contrahentium clandeftina matrimonia,
LII. De teftimonio de auditu reprobando in caufa
matrimonii.

1111. De his qui prædia fua in fraudem decima

rum dant aliis excolenda.

LIV. Ut decima ante tributa folvantur.
LV. Ut de terris acquirendis, non obftantibus pri-
vilegiis, decima dentur.

LVI. Ne propter pactum aliquorum amittat decimas
prefbyter parochialis.

LVII. De interpretandis privilegiorum verbis.
LVIII. De eodem in favorem epifcoporum.
LIX. Quod nullus religiofus fidejubeat fine licen-
tia abbatis & conventus.

IX. Ut abbates non extendant fe ad officium epif-
copale.

LXI. Ne religiofi recipiant decimas de manu laïcali.
LXII. Ne reliquia Sanctorum oftendantur extra
capfam: ne nova habeantur in veneratione fine
Romana ecclefia.

CLXIII. De fimonia.

LXIV. De eadem circa monachos & fanctimoniales.
LXV. De eadem circa illicitam pecunia extorfionem.
LXVI. De eadem circa cupiditatem clericorum.
LXVII. De ufuris fudæorum.

LXVIII. Ut Judai difcernantur a Chriftianis in
habitu.

IXIX. Ne Judai publicis officiis preficiantur.
LXX. Ne converfi ad fidem de fudais, veterem ri-
tum Judæorum retineant.

In Bibl. Vatic. duo tantum exemplaria funt hujus Conctlii. Primum in codice 2692. qui Innocentii ipfius temporibus fcriptus creditur, incipit: De fide fanctæ Trinitatis. Firmiter credimus, &c. Ceterum nullus titulus his Concili decretis prafigitur, nulla adnotatio fubfequitur. Codex alter num. 3555. fcriptus ab annis circiter trecentis, hunc habet titulum : Incipiunt Conftitutiones Innocentii III. Papa; de fide Catholica, capitulum 1. Firmiter credimus, &c. In fine, poft ftatutum de liberanda terra fanéta, additur : De Concilio univerfali fub Papa Innocentio III. Romæ celebrato. Anno ab Incarnatione Verbi mccxv.

I. De fide catholica.

Fomnipotens, incommutabilis, incomprehenfibilis & ineffabilis, Pater, & Filius, & Spiritus fanctus; cretal. Gre..

cap. 1. Firmi Trinit.de

tet, de fumma

Cath.

Irmiter credimus, & fimpliciter confitemur, quod unus folus eft verus Deus, æternus, & immenfus, Libro 1. De tres quidem perfonæ, fed una effentia, fubftantia, feu natura fimplex omnino. Pater a nullo, Filius autem a folo Patre, ac Spiritus fanctus ab utroque pariter, abfque initio femper & fine. Pater generans, Filius to mf. Graca nafcens, & Spiritus fanctus procedens; confubftantiales & coæquales, coomnipotentes & coæterni, unum Latinis repen univerforum principium, creator omnium invifibilium & vifibilium, fpiritualium & corporalium, qui dent, præter ea hic Latine fua omnipotenti virtute fimul ab initio temporis utramque de nihilo condidit creaturam, fpiritualem & tantum edita corporalem, angelicam videlicet & mundanam ; ac deinde humanam quafi communem ex fpiritu & corfunt, quoniam iis partibus pore conftitutam. Diabolus enim & dæmones alii, a Deo quidem natura creati funt boni, fed ipfi per se watilus eft co- facti funt mali: homo vero diaboli fuggeftione peccavit.

dex.

Hæc fancta Trinitas fecundum communem effentiam individua, & fecundum perfonales proprietates
difcreta, per Mofem & fanctos prophetas, aliofque famulos fuos, juxta ordinatiffimam difpofitionem
temporum, doctrinam humano generi tribuit falutarem. Et tamdem unigenitus Dei Filius Jefus Chriftus
a tota Trinitate communiter incarnatus, ex Maria femper virgine Spiritus fancti cooperatione conceptus,
verus homo factus, ex anima rationali & humana carne compofitus, una in duabus naturis perfona, viam
vitæ manifeftius demonftravit. Qui cum fecundum divinitatem fit immortalis & impaffibilis, idem ipfe
fecundum humanitatem factus eft paffibilis & mortalis : quin etiam pro falute humani generis in ligno
secundum_humanitatem
crucis paffus & mortuus defcendit ad inferos, refurrexit a mortuis, & afcendit in cœlum. Sed defcen-
dit in anima, refurrexit in carne, afcenditque pariter in utroque : venturus in fine fæculi judicare vivos
& mortuos, & redditurus fingulis fecundum opera fua, tam reprobis, quam electis. Qui omnes cum fuis
propriis corporibus refurgent, quæ nunc geftant; ut recipiant fecundum merita fua, five bona fuerint,
live mala; illi cum diabolo pœnam perpetuam, & ifti cum Chrifto gloriam fempiternam.

Una vero eft fidelium univerfalis ecclefia, extra quam nullus omnino falvatur. In qua idem ipfe facer- Ibidem,

dos,

dos, & facrificium Jefus Chriftus: cujus corpus & fanguis in facramento altaris fub fpeciebus panis & ANNO vini veraciter continentur ; tranfubftantiatis, pane in corpus, & vino in fanguinem, poteftate divina, ut CHRISTI ad perficiendum myfterium unitatis accipiamus ipfi de fuo quod accepit ipfe de noftro. Et hoc utique facramentum nemo poteft conficere, nifi facerdos, qui fuerit rite ordinatus fecundum claves ecclefiæ, ipfe conceffit apoftolis & corum fuccefforibus Jefus Chriftus.

1215.

Decretal. Gregorii IX. lib..

de fumma Tri

nitate & fide

cath. tit. 1.

cap. 1. Dam

namus ergo.

18. 4

1. COT. 6. Ibidem 3. 13.

3. Reg. 23.

in locis inele

Graca multis
garter & bar
τατε fiunt tranf-

lata.
•COTT.

, quas

Sacramentum vero baptifmi, quod ad invocationem individuæ Trinitatis, videlicet Patris, & Filii, & Spiritus fancti, confecratur in aqua, tam parvulis, quam'adultis, in forma ecclefiæ a quocumque rite collatum, proficit ad falutem.

Et fi poft fufceptionem baptifmi quifquam prolapfus fuerit in peccatum, per veram pœnitentiam femper poteft reparari. Non folum autem virgines & continentes, verum etiam conjugati, per fidem rectam & operationem bonam placentes Deo, ad æternam merentur beatitudinem pervenire.

II. De errore abbatis Joachim.

Damnamus ergo, & reprobamus libellum, five tractatum, quem abbas Joachim edidit contra magi-
ftrum Petrum Lombardum de unitate feu effentia Trinitatis: appellans ipfum hæreticum & infanum, pro
eo quod in fuis dixit fententiis, quoniam quædam fumma res eft Pater, & Filius, & Spiritus fanctus, &
illa non eft generans, neque genita, nec procedens. Unde afferit quod ille non tam Trinitatem, quam
quaternitatem adftruebat in Deo, videlicet tres perfonas, & illam communem effentiam quafi quartam :
manifefte proteftans quod nulla res eft quæ fit Pater, & Filius, & Spiritus fanctus, nec eft effentia, nec
fubftantia, nec natura: quamvis concedat quod Pater, & Filius, & Spiritus fanctus funt una effentia,
una substantia, unaque natura. Verum unitatem hujufmodi non veram & propriam, fed quafi collecti-
vam & fimilitudinariam effe fatetur: quemadmodum dicuntur multi homines unus populus, & multi fi-
deles una ecclesia, juxta illud: Multitudinis credentium erat cor unum & anima una. Et, Qui adhæret
Deo, unus fpiritus eft cum illo. Item: Qui plantat & qui rigat, unum funt. Et, Omnes unum corpus
fumus in Chrifto. Rurfus in libro Regum: Populus meus, & populus tuus, unum funt. Ad hanc autem
fententiam adftruendam illud potiffimum
ρήμα ονςσάγει, ὅπερ ὁ χριςός εν πιςων λέγω όν την δύας
zexiw⋅ Dirw, mátep, iva worr er or nμur, nadie's nou is
ἓν ἐσμέν· ἵνα ὦσι πεπληρωμένοι εἰς ἕν. οὐ γαρ, ὡς εἶπεν, οἱ
πιστοὶ τῇ χρισου εἰσὶν ἓν, ἤγον ἔν τι πράγμα ὃ κοινὸν 3 εἰς
ἅπασιν. ἀλλὰ νῶ εἰσὶν ἓν, ἤτοι μία ἐκκλησία δια τώ κα
θολικὴν τῆς πίςεως ἕνωσιν, καὶ τέλος μία βασιλεία, διά τώ
ἑνότητα τῆς ἀδιαλύτου ἑνώσεως, ὃν τρόπον ἐν τῇ κανονική το
Ιωάννου Ἐπιςολῇ ἀναγινώσκεται, ὅτι τρεις εἰσὶν οἱ μαρτυροίω-
τες ἐν οὐρανῷ, ὁ πατὴρ, λόγος, καὶ πνεύμα ἅγιον. καὶ τούτου
οἱ τρεῖς ἓν εἰσίν. ευθύς τε προςήθησε

εν

καθώς ἔν που κώδιξιν βυρίσκεται.

appro

ANNO CHRISTI 1215.

modo.

lib. 1. de fum

Decretalium
Gregorii IX

ma Trinitate
&fide cath.

tit. 1. cap. 2. .. Nos au

§.

tem.

verbum inducit, quod Chriftus de fidelibus inquir A in evangelio: Volo Pater ut fint unum in nobis, ficut Joan. 17. & nos unum fumus, ut fint confummati in unum. Non enim, ut ait, fideles Chrifti funt unum, id eft, una quædam res quæ communis fit omnibus: a fed a Maz. fed hic modo funt unum, id eft, una ecclefia, propter unionem indiffolubilis caritatis. Quemadmodum in canonica Joannis epiftola legitur: Quia tres funt 1. Joan. 3. qui teftimonium dant in calo, Pater, Verbum, & Spiritus fan&tus; & hi tres unum sunt. Statimque fubjungitur: Et tres funt qui teftimonium dant in terra, fpiritus, aqua, & fanguis ; & tres unum Ημεῖς δὲ δὲ ἱερᾶς ἀπάσης οικουμενικῆς συνόδου δοκιμούσης, funt, ficut in codicibus quibufdam invenitur. τις εύρον καὶ ὁμολογουμών μετά Πέτρου, ὅτι ἕν τι ἀκρότατον du mera lençou, on or a dixport B bante, credimus & confitemur cum Petro, quod Nos autem, facro & univerfali concilio πρᾶγμα βειν, ἀκατάληπλόν τε καὶ ἄρατον, ὅπερ ἀληθῶς ἐξ, corr. μου πατὴρ, καὶ τὸς, καὶ πνεύμα ἅγιον, τεία ὁ ὅμοια πρόσωπα, una quædam fumma res eft, incomprehenfibilis quiἰδίως ἕκασον αυτών. καὶ καὶ τοῦτο ἐν Θεῷ τειας ότι μόνον, οὐ dem & ineffabilis, quæ veraciter eft Pater, & Filius, πηρας· ὅτι ἕκαστον τῶν τριῶν προσώπων, στὶν ἐκεῖνο τὸ ωρα tim qualibet earumdem. Et ideo in Dco trinitas & Spiritus fanctus, tres fimul perfonæ, ac fingulaγμα, ἤγων οὐσία, ὕπαρξις, ἢ καὶ φύσις θεία, ἥτις μόνη δεν eft folummodo, non quaternitas : quia quælibet ἁπάντων ἀρχή· παρ' ἣν ἄλλο σύρεθῆναι οὐ διύαται· κακεῖνο τὸ trium perfonarum eft illa res, videlicet fubftantia, πράγμα, ἐκ ἔστι γυνων, οὔτε γυνητὸν, οὔτε ἐκπορόυτόν. ἀλλ ̓ effentia, five natura divina: quæ fola eft univerfoἔσι πατὴρ ὁ λωνών, και τός ο γυνώμδρος, και πνεῦμα τὸ ἐκπο કે rum principium, præter quod aliud inveniri non ρουόμθμον· ἵνα διαςολαὶ ὦσιν ἐν τοῖς προσώποις, καὶ ἑνότης ἐν poteft. Et illa res non eft generans, neque genita, τη φύση. καν γρίων ἄλλος εἴη ὁ πατὴρ, ἄλλος ὁ φὸς, καὶ ἄλλος nec procedens : fed eft Pater qui generat, Filius qui τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον· ὅμως ἐκ ἄλλο, ἀλλὰ τοῦτο, ὅ, τι ὁ πατὴρ, gignitur, & Spiritus fanctus qui procedit : ut diκαὶ ὁ ὑὸς, καὶ πνεύμα ἅγιον, ταυτὸ ὅλος· ἵνα κατὰ τὴν ὀρθόδο- ftinctiones fint in perfonis, & unitas in natura. Liξον και καθολικὴν πίστιν ὁμοούσια εἶναι πιςεύονται. ὁ πατὴρ γad C cet igitur alius fit Pater, alius Filius, alius Spiritus ἐξ αἰῶνος θανῶν τὸν ὑὸν, τὰ ἑαυτὸν οὐσίαν αυτῷ δέδωκεν, ὡς fanctus, non tamen aliud: fed id quod eft Pater, eft αὐτὸς μαρτυρεῖ· πατὴρ ὃς δέδωκέ μοι μείζων παίτων ξι· καὶ cundum orthodoxam & catholicam fidem confubFilius, & Spiritus fanctus, idem omnino: ut feλέγεται ουδιώαται, ὅτι ὁ πατὴρ μέρος τῆς ἑαυτὸν οὐσίας ἐκεί ftantiales effe credantur. Pater enim ab æterno Fiνῳ ἐδεδώκει, και μέρος ἐπεκράτησεν αὐτὸς ἑαυτῷ. ἐπειδὴ ἡ ὑπό lium generando, fuam fubftantiam ei dedit, juxta τασις τό πατρὸς ἀδιαιρετός όξιν, ὡς ἁπλῆ ὅλως. ἀλλ ̓ οὔτε λέ- quod ipfe teftatur: Pater quod dedit mihi, majus γειααι διώαται, ὅτι ὁ πατὴρ εἰς ὑὸν μετήνεΓκε τίω οὐσίαν τ eft omnibus. Ac dici non poteft quod partem fuæ ἑαυτόν, κυνῶν· ὡς δῆθεν οὕτως ἐδεδώκει ταύτίω της ύω, ώς fubftantiæ illi dederit, & partem retinuerit ipfe fibi: * deef του επικρατῆσαι ταύτην ἑαυτῷ· ἄλλως γαρ ἐξέλειπεν ἂν εἶναι ὑπό cum fubftantia Patris indivifibilis fit, utpote fimσασις· ἀνέωκται τίνων ὅτι δίχα πνὸς ἐλλείψεως ὁ υος γυνώ- plex omnino. Sed nec dici poteft quod Pater in Fiμέρος, τὼ οὐσίαν τ8 πατρὸς ἀνέλαβεν· καὶ οὕτως ὁ πατὴρ καὶ ὁ fium tranftulerit fuam fubftantiam generando,quafi εὸς ἔχοισι τω αὐτὴν οὐσίαν· καὶ οὕτω τὸ αὐτὸ πρᾶγμα δεν, fic dederit eam Filio, quod non retinuerit ipfam fibi alioquin defiiffet effe fubftantia. Patet ergo quod fine ulla diminutione Filius nafcendo fubftantiam Patris accepit: & ita Pater, & Filius habent eamdem fubftantiam : & fic eadem res eft Pater, &

# Ibidem deef, ὁ πατὴρ, καὶ ὁ φὸς, καὶ τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον.

ab utroque

procedens,

tum in Graco,

tum in Latine. Filius, nec non & Spiritus fanctus ab dutroque procedens.

ANNO CHRISTI 1215.

Joan. 17.
Deeft in

a

a

ANNO

121 5.

Cum ergo Veritas fidelibus fuis ad Patrem A pro οτι γουν ἡ ἀλήθεια ὑπὲρ β πιςῶν αὐτῆς εύχεται σεις orat : Volo, inquiens, ut ipfi fint unum in nobis τὸν πατέρα, ἐθέλω, εἰπὼν, ἵνα αὐτοὶ ὦσιν ἓν ἐν ἡμῖν, καθώς CHRISTI ficut & nos unum fumus : hoc nomen, unum, pro καὶ ἡμεῖς ἕν ἐσμεν· τοῦτο τὸ ὄνομα ὑπὲρ του πιστών μαζί λαμβάfidelibus quidem accipitur, ut intelligatur bunio ca-. νεται, ἵνα νοείται ἐν τοῦ ἑνὶ τῆς ἀγάπης ἡ χάρις· ὑπὲρ τ ritatis in gratia: pro perfonis vero divinis, ut atπροσώπων δὲ του θείων, ἵνα προσέχεται ἡ τῆς ταυτότητος tendatur identitatis in natura unitas: quemadmoνωσις ἐν τῇ οὐσία. ὃν τρόπον ἀλλαχοῦ ἡ ἀλήθεια ἔφη· γίνεσθε όν dum Veritas alibi ait : Efote perfetti, ficut & Paτέλειοι, καθὼς καὶ ὁ πατὴρ ἡμῶν ὁ οὐράνιος τέλειος είν. ὡς ter vefter caleftis perfectus eft: ac fi diceret manieft in hac vo feftius: Eftore perfecti perfectione gratia, ficut Paεἴπερ ἔλεγε φανερώτερων· γίνεσθε τέλειοι ἂν τελειότητι χάριτος, καθὼς καὶ ὁ πατὴρ ἡμῶν τέλειος δεὶν ἐν τελεότητι φύσεως· ἀμter vefter cæleftis perfectus eft perfectione naturæ : φότερα δηλαδὴ τῷ ἰδίῳ τρόπῳ· ὅπερ ἀνάμεσον τ κτιςοδ utraque videlicet fuo modo: quia inter creatorem & creaturam non poteft tanta fimilitudo notari, τῆς κτίσεως οὐ διώαται τοσαύτη ὁμοίωσις διαγραφῆναι, ὡς μὴ quin inter eos major fit diffimilitudo notanda. μέσον αυτών μείζονα τα ανομοιότητα διαγράφεται.

Grace unum. b Cod Max. in uno caritatis gratia, hoc

ce, unum.

Matth. 5.

Si quis igitur fententiam five doctrinam præfati Joachim in hac parte defendere vel approbare præfumpferit: tamquam hæreticus ab omnibus c confutetur. In nullo tamen per hoc Florenfi monasterio, cujus ipfe Joachim exftitit inftitutor, volumus derogari : quoniam ibi & regularis inftitutio eft & obfervantia falutaris: maxime cum idem Joachim omnia fcripta fua nobis affignari mandaverit, apoftolicæ fedis judicio approbanda, feu etiam corrigenda: dictans epiftolam cui propria manu fubfcripfit: in qua firmiter confitetur fe illam fidem tenere, quam Romana tenet ecclefia, quæ cundorum fidelium, difponente Domino, mater eft & magiftra.

Reprobamus etiam & damnamus perversissimum dogma impii d Amalrici: cujus mentem fic pater mendacii excæcavit, ut ejus doctrina non tam hæretica cenfenda fit, quam infana.

III. De hareticis.

Excommunicamus & anathematizamus omnem hærefim extollentem fe adverfus hanc fanctam, ortalism Gregorthodoxam, & catholicam fidem, quam fuperius expofuimus : condemnantes univerfos hæreticos, quibufcumque nominibus cenfeantur ; facies quidem habentes diverfas, fed caudas ad invicem colligatas, quia de e vanitate conveniunt in idipfum.

cap. 13. Ex. communica

mus.

• al. varietate.

ral. confide

rationem.

Deeft hic fo

lium in codice Mazarinao Greco & La

tino.

Ibidem.

tur.

Damnati vero, fæcularibus poteftatibus præfenribus, aut eorum ballivis, relinquantur animadverfione debita puniendi, clericis prius a fuis ordinibus degradatis: ita quod bona hujufmodi damnatorum, fi laici fuerint, conffcentur : fi vero clerici, applicentur ecclefiis, a quibus ftipendia percepe

runt.

Qui autem inventi fuerint fola fufpicione notabiles, nifi juxta confiderationes fufpicionis, qualitatemque perfona, propriam innocentiam congrua purgatione monftraverint, anathematis gladio feriantur, & ufque ad fatisfactionem condignam

B

C

D

Εἴτις τοιγαρόν τίω Σπόφασιν ἢ διδαχὴν τερηθέντος Ιωακεὶμ ἐν τούτῳ τῷ μέρει πριέπειν ἢ ἐπαινῶν τολμήση, ὡς αἱρετικὸς παρὰ παντων ὁμολογείσθω. ἐν οὐδενὶ τέως διὰ τοῦτο τω μοντὼ τὸ φλήρου, ἧς ὁ ..... " Ιωαχείμ τω διατάκτωρ, ο Forte, ο θέλομ αποβάλλεπαι· ἐπεὶ κανονική σύςασις ἐςὶ, καὶ παρατή αὐτὸς ρησις σωτήριος μάλιςα ἐπεὶ ὁ αὐτὸς Ιωαχεὶμ παίτα τα συςγράμματα αυτό ἡμῖν αποδοθεών ενετείλατο, τῇ τῇ Σποςολι του θρόνου κρίσης κυρωθησόμθμα, ήτε διορθωθησόμθμα εκθέμε νος σπιςολίώ, ᾗ τινι τῇ οἰκείᾳ χεὶ ὑπεγράψατο· ἐν ᾗ σερεῶς ὁμολογεῖ ἑαυτὸν ἐκάνω τώ πίςιν κρατεῖν, τὰ ἡ Ρωμαϊκή κρατεῖ ἐκκλησία· ἥτις, οἰκονομοίωτος Θεοδ, παντων 8 πιο τῶν μήτηρ δε και διδάσκαλος. કે

Αποδοκιμάζομθμ δὲ καὶ καταδικάζουν το ςρεβλότατον δόγμα τὸ ἀσεβούς Αλμυρικού, οὗ τώ διάνοιαν οὕτως ὁ πατὴρ το ψεύδους εξετύφλωσεν, ὡς τὰ αυτό διδαχὴν οὐ τόσον αἱρετ τὴν κριθείται, ὅσον δὴ καὶ ἀπετον.

γ'. Περὶ ἀφορισμού και καταδικασμού αἱρετικῶν.

Αφορίζομαι όπως και αναθεματίζουν πᾶσαν αίρεσιν ἐπαίρουσαν ἑαυτὴν κατὰ ζαύτης της αγίας και ορθοδόξου και καθολικής πίςεως, τὰ ἀνωτέρως υξεθέμεθα, καταδικάζοντες ἅπαντας αἱρετικοις οιοισδήπισιν ὀνόμασι κρίνοιντο· προσόψεις πολύ έχοντας διαφόροις, ἀλλ ̓ οὐρὰς ἐπάλληλα σιωυδεδεμδύοις, ὅτι ἐκ μα ταχύτητος συνέρχονται σπιτο αυτό.

Κατακριθέντες δὲ, τας παρούσας κοσμικος εξουσίαις, τοῖς αυτών πράκτωρσι, καταλειπέσθωσαν, κατανοήσει προση κούση τιμωρηθησόμθμοι, η κληρικών πρότερον από 70 ιδίων τάξεων καθαιρεθέν των· οὕτως ἵνα τὰ ἀγαθὰ τὰ τοιούτων και τακρίτων, ἐὰν λαϊκοὶ ὦσιν, φισκωθῶσι· εἰ δὲ κληρικοί, προ σκυρωθώσι τοῖς ἐκκλησίαις παρ ̓ ὧν τὰ ὀψώνια ἐδέξαντο.

ab omnibus evitentur ; ita quod fi per annum in excommunicatione perftiterint, extunc velut hæretici
condemnentur.

Moneantur autem & inducantur, & fi neceffe fuerit, per cenfuram ecclefiafticam compellantur fa53. Monean- culares poteftates, quibufcumque fungantur officiis; ut ficut reputari cupiunt & haberi fideles, ita pro defenfione fidei præftent publice juramentum ; quod de terris fuæ jurifdictioni fubjectis univerfos hæreticos ab ecclefia denotatos bona fide pro viribus exterminare ftudebunt : ita quod amodo, quandocumque quis al. five per fuerit in poteftatem & five fpiritalem, five temporalem affumptus, hoc teneatur capitulum juramento fir

petuam, five
temporalem. mare.
Ebidem.

bidem.

Si vero dominus temporalis requifitus & monitus ab ecclefia, terram fuam purgare neglexerit ab hac hæretica fœditate, per metropolitanum & ceteros provinciales epifcopos excommunicationis vinculo innodetur. Et fi fatisfacere contempferit intra annum, fignificetur hoc fummo Pontifici: ut extunc ipfe vaffallos ab ejus fidelitate denunciet abfolutos; & terram exponat catholicis occupandam, qui eam exterminatis hæreticis fine ulla contradictione poffideant, & in fidei puritate confervent: falvo jure domini principalis, dummodo fuper hoc ipfe nullum præftet obftaculum, nec aliquod impedimentum opponat : eadem nihilo minus lege fervata circa eos qui non habent dominos principales.

Catholici vero, qui crucis affumpto charactere ad hæreticorum exterminium fe accinxerint, illa gau54. Catholi- deant indulgentia, illoque fancto privilegio fint muniti, quod accedentibus in terræ fanctæ fubfidium